Meso je važno – opravdanje za hranu koja vredi, u neprijateljskom okruženju
(Meat matters – making the case for a valuable food in a hostile environment)
Poštovane kolege,
Smatramo da je interesantno da se osvrnemo na članak koji je Prof. Frédéric Leroy (Faculty of Sciences and Bioengineering Sciences, Vrije Universiteit Brussel, Brussels, Belgium) nedavno objavio u naučnom časopisu vodećeg međunarodnog značaja Italian Journal of Animal Science. Odnosna tema je bila prezentovana i kao uvodno predavanje `Meso je važno – opravdanje za hranu koja vredi, u neprijateljskom okruženju` (Meat matters – making the case for a valuable food in a hostile environment) na ovogodišnjoj konferenciji 69th ICoMST2023 `From tradition to green innovation` koja se odnosi na nauku o mesu (International Congress of Meat Science and Technology), održanoj u Padovi (Italija), 20-25.08.2023.
Osnovne poruke za razmišljanje na temu proizvodnje i konzumacije mesa u kontekstu održivosti su sledeće:
- U toku je trend koji je usmeren prema neizbalansiranoj komunikaciji i militantnom pristupu `anti-meso` u medijima, akademskim i političkim krugovima
- Minimizacija stočarske proizvodnje ispod kritičnog limita može da ima za posledicu veoma štetne efekte na sigurnost lanca ishrane, ekosisteme i život ljudi
- Dublinska deklaracija naučnika o društvenoj ulozi stočarstva (‘Dublin Declaration of Scientists on the Societal Role of Livestock’) služi kao platforma za peticiju i poziv na pragmatičan i pažljiv pristup ovoj temi, kao i kreiranje politika koje su bazirane na naučnoj evidenciji.
U članku se diskutuje o savremenim pogledima na meso, često sa dvosmislenim statusom gde se meso uvažava ili odbacuje, posebno na urbanizovanom Zapadu, sa tendencijom da se tome daje jak moralni prizvuk. Određeni akademski krugovi, nevladine organizacije, masovni mediji i javno-privatna partnerstva doprinose ovoj napetosti kroz portretisanje (crvenog) mesa kao suštinski štetnog izvora hrane. Premda se većinom ovi stavovi odnose na umerenost u potrošnji mesa u regionima sa visokim unosom (SAD, EU, Australia), postoje i drugi brojni stavovi koji zahtevaju drastično smanjenje ili čak eliminaciju mesa u ishrani.
Takvi pristupi izazivaju polarizaciju u društvu i povećavaju nesklad izmađu globalnog severa i juga, jer uočena pretnja nije samo u tome što klevetanje mesa, kao biološki važnog izbora hranljivih materija, može da doprinese moralnim dilemama za izbor u ishrani već i da to može dodatno da potkopa ionako nesigurne sisteme javnog zdravstva i sistema ishrane, posebno (ali ne samo) na globalnom jugu.
Minimizacija stočarske proizvodnje ispod kritičnog limita može da ima za posledicu veoma štetne efekte na sigurnost lanca ishrane, ekossisteme i sredstva za život ljudi. Stoga je u oktobru 2022. godine doneta Dablinska deklaracija naučnika o društvenoj ulozi stočarstva (‘Dublin Declaration of Scientists on the Societal Role of Livestock’) služi kao platforma za peticiju i poziv na pragmatičan i pažljiv pristup ovoj temi, kao i kreiranje politika koje su bazirane na naučnoj evidenciji. Ovom deklaracijom se zahtevaju dovoljni visoki standardi za pružanje dokaza za kreiranje politika koje imaju nameru da ozbiljno ospore ulogu mesa i drugih namirnica životinjskog porekla u budućoj ishrani ljudi.
Uloga veterinara u lancu proizvodnje mesa je ključna i odnosi se na zaštitu javnog zdravlja (zoonoze, bezbednost hrane), obezbeđivanje lanca ishrane, kao i doprinos ekonomskoj i društvenoj dobrobiti stanovništva svake zemlje. Veterinari treba da imaju ujedinjen pristup i glas kada je u pitanju značaj proizvodnje mesa (i drugih namirnica životinjskog porekla) i njegova uloga u ishrani ljudi.
Stoga vas pozivamo da potpišete `Dablinsku deklaraciju` na:
https://www.dublin-declaration.org
Za više informacija:
https://www.tandfonline.com/doi/epdf/10.1080/1828051X.2023.2221696?needAccess=true
Frédéric Leroy, Frits Heinrich, Michael R. F. Lee & Kim Willems (2023) Meat matters – making the case for a valuable food in a hostile environment, Italian Journal of Animal Science, 22:1, 885-897, DOI: 10.1080/1828051X.2023.2221696.
Priredio:
Dr.sci.vet. Ivan Nastasijević, DVM
Naučni savetnik
Predsednik RO VKS Beograd II
